YÖNETİCİ ÖZETİ
- Konuta yönelik inşaat faaliyetleri sekteye uğrasa da hâlâ ayakta. Yüksek faiz oranlarının uzun dönemli konut kredisi maliyetlerini artırmasıyla konut fiyatları Almanya'da 2023'ün ikinci çeyreğinde yüzde10'a yakınolmak üzere önemli ölçüde düşerken diğer Avrupa ülkelerinin çoğunda ve ABD'de fiyat artışları yavaşladı. Konuta yönelik inşaat ruhsatı sayısında da çoğu ülkede bir yılı aşkın süredir mütevazı bir düşüş var. Avrupa'da kredi anketleri inşaat üretiminde 2008 yılındakine benzer bir düşüşe işaret ediyor ancak veriler halihazırda dipten dönüşün başladığına işaret ediyor ve yenileme/renovasyon faaliyetleri de destekleyici olmayı sürdürüyor. ABD'de mevcut konut arzının kısıtlı olması nedeniyle yeni konut inşaatları hız kesmedi. İleriye dönük olarak, faiz oranlarının düşmeye başlaması ve makroekonomik zeminin iyileşmesiyle 2024 yılının ikinci çeyreğinden itibaren sektörün canlanmasını bekliyoruz.
- Konut dışı inşaat sektöründe ise ABD ciddi büyüme gösterirken Avrupa onu geriden takip ediyor. Enflasyon Azaltma Yasası (IRA) ve CHIPS Yasası, ABD'de konut dışı inşaat harcamalarında önemli bir artışa neden oldu. Özellikle imalat sanayiine yönelik inşaatlar son birkaç yıldır çok hızlı şekilde büyüyor. Eylül 2023 itibariyle yıllık yüzde 62 artan imalat sanayi inşaat harcamalarında 2022 yılı başından beri neredeyse dört katına çıkan bilgisayar, elektronik ve elektrik imalatına yönelik inşaat harcamaları başı çekiyor. Ancak Avrupa'da konut dışı inşaat sektöründe büyüme durgun seyretmekte. Altyapı segmentine yönelik inşaat sektöründe de ABD'de de büyüme Avrupa'yı geride bırakıyor ve ABD'de genel olarak Avrupa'ya kıyasla daha güçlü bir büyüme beklediğimiz için bu farkın 2024 yılında da devam etmesini olasıgörüyoruz.
- Ücret baskıları girdi fiyatlarındaki gevşemenin yarattığı rahatlamayı sınırlasa da kârlılık hâlâ sağlam. Çimento, beton ürünleri ve benzeri ürünlerin fiyat artışları yavaşladı. Ancak fiyat eğilimleri hâlâ yukarı yönlü: Örneğin, Euro Bölgesi'nde çimento fiyatları yılda yüzde 17'nin üzerinde artmaya devam ediyor. Enflasyonist ortamda işgücü açığıyla boğuşan sektörde ücretler de artıyor. Son veriler inşaat işçileri için ücret artışının tüm bölgelerde yüzde 4'ün üzerinde olduğunu gösteriyor. Bununla birlikte, hem ABD'de hem de Avrupa'da çıktı fiyatları girdi fiyatlarından daha hızlı artıyor ve şirket kârlılığını destekliyor. Önümüzdeki dönemde hem çıktı hem de girdi fiyatlarındaki görünümün aşağı yönlü olması marjları koruyacaktır. Ancak, faiz oranı yükü, özellikle net borçlanmanın yüzde 75'in üzerinde olduğu Kanada, İsveç, Norveç ve ABD'de sorun olmaya devam edecektir.
- Likidite küçük oyuncular için sorun olmaya devam ederken sektörde iflaslar artıyor. İnşaat sektörü ağırlıklı olarak daha uzun nakit dönüşüm çevrimleriyle çalışan KOBİ'lerden oluşuyor. Faiz oranlarının yükseldiği ve finansal koşulların sıkılaştığı ortamda bu şirketler artan girdi maliyetleri ve finansman sorunlarıyla mücadele ediyor. Bu nedenle, Batı Avrupa'da inşaat sektöründe iflas sayıları yüksek seyretmeyi sürdürüyor. Salt inşaat sektörü ve gayrimenkul alanındaki ticari iflas vakası sayısı birlikte ele alındığında Almanya, Fransa, Birleşik Krallık ve İtalya'da toplam ticari iflasların yüzde 20'den fazlasını oluşturuyor.