İnşaat Sektör Risk Raporu

Küresel inşaat sektörü önemli bir büyüme ve dönüşüm sürecinden geçiyor. Kentleşme, demografik yapı, altyapıya yönelik artan kamu - özel sektör yatırımları ve benzer faktörlerin etkisiyle inşaat talebi artıyor. Sektörde Çin, ABD ve Hindistan olmak üzere üç ülkenin başı çekmesiyle küresel inşaat üretiminin 2030 yılına kadar 15,5 trilyon dolara ulaşması ve söz konusu üç ülkenin de tüm küresel büyümenin yaklaşık yüzde 60'ını oluşturması bekleniyor.

2022 yılında sektörde ortalama FVÖK marjı yüzde 5 civarındaydı ancak bir bölgeden diğerine büyük farklılık gösteriyordu. İnşaat sektöründe likidite kritik bir faktör çünkü firmalar ödemelerini taksitler halinde alıyor ama malzemeler ve işçiliği gelir elde etmeye başlamadan önceden kendilerinden finanse etmeleri gerekiyor. Covid-19 salgını sırasında birçok inşaat firması likidite sorunlarıyla karşılaşmış olsa da likidite pozisyonları o döneme göre iyileşti. Yine de işletme sermayesi gereksinimleri yüksek kalmaya devam ediyor.

Alt sektörler bazında değerlendirildiğinde, yeşil dönüşüm ve gelişmekte olan ekonomilerin kalkınmasıyla birlikte dünya genelinde altyapı projelerine yapılan kamu harcamalarının artması, altyapı inşaatlarına yönelik segmentte önemli bir büyümeye yol açabilir. Diğer yandan, konut inşaatı segmenti, başta artan faiz oranları ve emlak piyasasındaki yüksek değerlemeler nedeniyle zorluklarla karşılaşması muhtemel görünüyor. 

Konuta yönelik inşaat faaliyetleri sekteye uğrasa da hâlâ ayakta. Yüksek faiz oranlarının uzun dönemli konut kredisi maliyetlerini artırmasıyla konut fiyatları Almanya'da   2023'ün ikinci çeyreğinde yüzde10'a yakınolmak üzere önemli ölçüde düşerken diğer Avrupa ülkelerinin çoğunda ve ABD'de fiyat artışları yavaşladı. Konuta yönelik inşaat ruhsatı sayısında da çoğu ülkede bir yılı aşkın süredir mütevazı bir düşüş var. Avrupa'da kredi anketleri inşaat üretiminde 2008 yılındakine benzer bir düşüşe işaret ediyor ancak veriler halihazırda dipten dönüşün başladığına işaret ediyor ve yenileme/renovasyon faaliyetleri de destekleyici olmayı sürdürüyor. ABD'de mevcut konut arzının kısıtlı olması nedeniyle yeni konut inşaatları hız kesmedi. İleriye dönük olarak, faiz oranlarının düşmeye başlaması ve makroekonomik zeminin iyileşmesiyle 2024 yılının ikinci çeyreğinden itibaren sektörün canlanmasını bekliyoruz.

Konut dışı inşaat sektöründe ise ABD ciddi büyüme gösterirken Avrupa onu geriden takip ediyor. Enflasyon Azaltma Yasası (IRA) ve CHIPS Yasası, ABD'de konut dışı inşaat harcamalarında önemli bir artışa neden oldu. Özellikle imalat sanayiine yönelik inşaatlar son birkaç yıldır çok hızlı şekilde büyüyor. Eylül 2023 itibariyle yıllık yüzde 62 artan imalat sanayi inşaat harcamalarında 2022 yılı başından beri neredeyse dört katına çıkan bilgisayar, elektronik ve elektrik imalatına yönelik inşaat harcamaları başı çekiyor. Ancak Avrupa'da konut dışı inşaat sektöründe büyüme durgun seyretmekte. Altyapı segmentine yönelik inşaat sektöründe de ABD’de de büyüme Avrupa'yı geride bırakıyor ve ABD'de genel olarak Avrupa'ya kıyasla daha güçlü bir büyüme beklediğimiz için bu farkın 2024 yılında da devam etmesini olasılık dahilinde olduğunu söylemek mümkün.

1. Konut İnşaatında Artış:

• Büyük şehirlerde konut projelerinde gözle görülür bir artış yaşanmıştır, özellikle şehirleşmenin hız kazandığı bölgelerde konut talebi yüksektir.
• Yerli ve yabancı yatırımcılar, konut sektöründeki potansiyeli değerlendirerek çeşitli projelere odaklanmıştır.

2. Altyapı Projeleri:

• Yüksek hızlı tren hatları, otoyollar, enerji santralleri ve su yönetimi projeleri gibi altyapı projelerine yapılan yatırımlar, ülkenin genel kalkınmasına önemli katkılar sağlamıştır.
• Kamu-özel sektör iş birlikleri, büyük ölçekli altyapı projelerinin finansmanını ve uygulanmasını kolaylaştırmıştır.

İnşaat Teknolojilerindeki Gelişmeler

1. Dijitalleşme ve BIM Uygulamaları:

• İnşaat sektörü, proje yönetiminde etkinliği artırmak ve hata oranlarını minimize etmek amacıyla Building Information Modeling (BIM) gibi dijitalleşme araçlarına yönelmiştir.
•  BIM, projelerin daha önce hiç olmadığı kadar ayrıntılı bir şekilde planlanmasına ve yönetilmesine olanak tanımıştır.
  

2. Yeşil İnşaat Projeleri:

• Çevresel sürdürülebilirlik odaklı yeşil inşaat projeleri, sektördeki geleceği şekillendirmektedir. Enerji verimliliği ve atık yönetimi konularındaki yenilikçi uygulamalar, çevre dostu binaların inşasını teşvik etmektedir.

Sektörün Karşılaştığı Zorluklar ve Gelecek Beklentileri

1. Malzeme Fiyatları ve Arz Sorunları:

• Küresel ekonomik dalgalanmaların etkisiyle malzeme fiyatlarında dalgalanmalar yaşanmaktadır, bu da inşaat maliyetlerinde artışa neden olmaktadır.
• Tedarik zinciri sorunları, malzeme arzındaki belirsizlikleri daha da derinleştirmiştir.

2. İş gücü Zorlukları:

• Nitelikli iş gücü eksikliği, sektörde uzmanlık gerektiren projelerde karşılaşılan bir zorluktur. Mesleki eğitim ve gelişim programlarına daha fazla odaklanılması gerekmektedir.

3. Teknolojik Adaptasyon:

• Hızla değişen teknolojiye uyum sağlama, sektörün rekabet avantajını sürdürebilmesi için kritik bir öneme sahiptir. Dijitalleşme ve otomasyon, inşaat firmalarının verimliliğini artırabilir.