Şirketiniz için bir kurumsal risk yönetimi planı nasıl hazırlayabilirsiniz?
Ticari işletmeler farklı birçok riske maruz kalabilir. Bu risklerin negatif, pozitif veya her iki yönlü etkileri olabilir. Potansiyel olumsuz risklerden bazıları bir işletmenin sonunu getirebilir veya onarımı maliyetli ve uzun zaman alan ciddi hasarlara yol açabilir. Kimi riskler ise fırsatlar içerir.
Şirketler, kurumsal risk yönetimine zaman ve para yatırır, ancak bunu genellikle çalışanların uyması gereken kural ve düzenlemelere uyum sorunu olarak ele alır. Aslında, bu sınırlı bir yaklaşımdır: kurallara dayalı kurumsal risk yönetimi tek başına bir felaketin olasılığını veya etkisini azaltamaz. Ayrıca, bir dereceye kadar risk içerebilecek iş fırsatlarını yakalama yeteneğini de kısıtlayabilir.
Kurumsal risk yönetimi nedir ve neden önemlidir?
Kurumsal riski yönetimi, iş operasyonlarınız, sistemleriniz ve süreçlerinizdeki herhangi bir değişikliğin içerdiği riskleri değerlendiren, önceliklendiren ve ele alan bir risk yönetimi alt kümesidir. Acil bir durumda veya bir fırsat durumunda karar verme ve planlama süreçlerinizde rehber görevi görür.
Kurumsal risk yönetimi ayrıca birden fazla risk için toplu bir çözüm sunar ve bilgiye-dayalı, riske-dayalı karar verme yeteneklerini güçlendirir.
Ne tür risklerle karşılaşabilirsiniz?
Harvard Business Review, şirket risklerini üç bölüme ayırır: Kuruluşunuzun içinde olan Önlenebilir Riskler, daha yüksek getiri elde etmek için üstlenebileceğiniz Stratejik Riskler ve kuruluşunuzun dışında ve dolayısıyla kontrolünüzün dışında olan Dış Riskler.
Daha spesifik olarak, ticari risk yönetimi değerlendirmenizde aşağıdaki örnekler dikkate alınmalıdır:
- Tehlike riskleri: İş yerinde, iş ortamının kontrolü altında olmayan, insanlara zarar verme potansiyeli olan her şey bu risklere girer. Örneğin, tehlikeli maddeler, makinelerden yayılan radyoaktif serpintiler veya makine kaynaklı kazalar bu başlık altındadır.
- Fiziksel ve çevresel riskler: Yangınlar veya patlamalar; alan yangınları, fırtına hasarı, sel, kasırgalar veya hortumlar, depremler gibi doğal afetler de dahil olmak üzere tesislerinize zarar verebilecek her şey. Bunlardan bazıları iklim kaynaklı kabul edilebilir.
- İnsan riskleri: Alkol ve uyuşturucu kullanımı, zimmete para geçirme veya dolandırıcılık gibi şirketinizin operasyonlarını etkileyebilecek personel kaynaklı sorunlar.
- Teknoloji ve operasyonel riskler: Elektrik kesintisi, siber dolandırıcılık, sistem arızaları gibi şirketinizin operasyonlarını tehlikeye atan her şey.
- Stratejik riskler: İş ortamındaki değişikliklere yanıt verememe, genellikle yetersiz veya yanlış iş planları ve sektörünüzdeki rekabet avantajını kaybetme (Blockbuster video ile Netflix örneğinde olduğu gibi).
- Finansal riskler: Fiyatlandırma, kur riskleri veya likidasyon gibi finansal varlıklara ilişkin üstlenilen riskler. Müşteriler ve iş ortaklarından kaynaklanan riskler. Örneğin, kredili (açık hesap vadeli) satış yapıyorsanız ticari alacak riski gibi finansal riskler ortaya çıkabilir. Kurumsal risk yönetimi, şirketinizin, ödeme temerrüdü riski de dahil olmak üzere finansal ilişkilerde ne kadar riskle başa çıkabileceğini gösterebilir.
Etkili bir kurumsal risk yönetimi oluşturmak için tüm şirketdikkate alınmalı ve bu kültür şirket geneline yayılmalıdır.
Ticari risk yönetimi nedir?
Ticari risk yönetimi (TRY), şirketinizin stratejik hedeflerine ulaşmasına yönelik riskleri veya rekabet avantajı elde etme fırsatlarını temsil eden potansiyel olayları belirleme ve bunlara yanıt oluşturmanın metodik sürecidir. Şirketinizin risk kültürünün, risk toleransının, risk iştahının bir ifadesidir.
Bunlar, riske ilişkin uygun bir yönetişim çerçevesi oluşturmak için önemli unsurlardır. Bu çerçeve oluşturulurken, riskleri ve bu riskler karşısında alınacak aksiyonları belirlemek için uzman risk analistleri gibi kurum dışı profesyonellerden yardım alınabilir.
Ticari risk yönetiminin avantajları ve dezavantajları
Verimli bir şekilde yapılandırıldığında, stratejik riskler, operasyonları son derece kârlı kılabilir ve yasal, düzenleyici zorunluluklara ve raporlama şartlarına uygunluğunuzu iyileştirebilir.
Ticari risk yönetiminin birçok avantajı ve dezavantajı olması muhtemeldir, çünkü size kuruluşunuzun karşı karşıya olduğu riskler ve bunlara etkili bir şekilde yanıt verme yeteneğiniz hakkında daha fazla farkındalık sağlar. Bu, size ve çalışanlarınıza operasyonel verimliliğinizde ve etkinliğinizde bir artış sağlarken, şirketinizin stratejik hedeflere ulaşma becerisine olan güvenini de artırır.
Ancak, yapısal sınırlamaları olduğu için ticari risk yönetiminin bir dezavantajı da olabilir. Örneğin, karar verme sürecinde insan yargısı, basit veya daha ciddi hatalara neden olmuş geçmiş deneyimlere, yanlış varsayımlara veya sadece içgüdülere dayanabilir.
Ticari risk yönetiminin ne olduğuna dair yetersiz kavrayış, sektörünüzün iş ve ekonomik ortamını gözden kaçırmaya, bu da verilerin çelişmesine veya riske karşı aşırı tutucu bir yaklaşıma ve kaçırılmış fırsatlara neden olabilir. Ticari risk yönetiminin etkili olması, temel şirket değerlerine bağlı spesifik iş hedeflerinin doğasında bulunan riskleri değerlendirmesine bağlıdır.
Unutmayın: İş dünyasında stratejiyle ilgili finansal riskleri, şirketlerin stratejik hedeflerinin doğası belirler. Örneğin, bankalar veya kredi birlikleri gibi finansal kuruluşlar tüketicilere borç verirken risk alır, ilaç şirketleri yeni ürünler için Ar-Ge geliştirmelerinde strateji riskine maruz kalır.
Önemli finansal risklere maruz kalan şirketler, ticari alacak sigortası gibi çözümlere başvurarak ve altyapılar oluşturarak olumsuz sonuçların potansiyel etkilerini hafifletebilir.
Kendi ticari risk yönetimi sürecinizi nasıl oluşturabilirsiniz?
Etkili bir süreç oluşturmanın ilk adımı, iş stratejinizin ana bileşenleri veya itici güçleri karşısında kuruluşunuzun maruz olduğu risk türlerini anlamaktır.
Şirketinizin özel ticari faaliyetlerini ve bileşenlerini kapsamlı bir şekilde analiz edin. Hangi iç ve dış olaylar her birini engelleyebilir veya rayından çıkarabilir? Bu riskleri ele almak için sistemleriniz ve süreçleriniz var mı? Genel olarak, bu risklerin ortaya çıkma olasılığı ne kadar?
Kurumsal risk yönetiminde atılması gereken belirli ilk adımlar şunlardır:
- Hedeflerinizi etkileyen iç ve dış faktörleri inceleyerek riskleri belirlemek.
- Her bir risk için sonuçları hesaplayarak ve kalibre ederek riskleri analiz etmek.
- Yeni süreçler oluşturarak veya eskileri ortadan kaldırarak riski azaltmak için gereken uygun stratejiyi benimseyerek riske yanıt oluşturmak.
- İşinizdeki finansal riskler ve kendi risk yönetimi protokolleriniz dahil olmak üzere, sektörünüze yönelik riskleri ve fırsatları sürekli olarak ölçerek ve raporlayarak ortaya çıkabilecek risk ve fırsatların takipçisi olmak.
Ticari risk yönetiminizin hesap verebilirlik ilkesine sadık olduğundan emin olun. Kurumsal risk yönetimi sorumluluklarını denetlemek için yönetim yetkisine sahip bir personel atayın. Ayrıca belirli görevlere atanan üyelerle bir risk yönetim komitesi oluşturabilirsiniz.
Risklerden kaçınmayı garantileyebilir misiniz?
Günümüzün teknoloji çağında ve iklim değişikliği şartları altında riskler, sayı ve karmaşıklık açısından katlanarak arttı. Önceden planlama ve uzman danışmanlığı, bu risklerin bazılarının olumsuz etkilerini hafifletebilir. Yangın, ürün sorumluluğu veya zimmete para geçirme gibi pek çok risk aslında sigortalanabilir.
Örneğin, risk izleme ve ticari alacak riski yönetimi uzmanı olarak, ticari alacak sigortası ve ticari dolandırıcılık sigortası gibi tahmine dayalı koruma seçenekleri sunuyor, şirketleri dolandırıcılık, ticari alacak riski ve “yeşil” işlemlerle bağlantılı risklere karşı koruyoruz.
Ancak en iyi risk sigortası riskleri önlemeye yönelik olandır. Finansal riskler de dahil olmak üzere operasyonlarınızdaki birçok risk; çalışan eğitimleri, çalışanlar, müşteriler ve ortaklar hakkında geçmiş kontrolleri, güvenlik kontrolleri, ekipman bakımı ve şirketinizin fiziksel tesislerinin bakımııyla azaltılabilir.
İş dünyasındaki finansal riskleri takibe alma konusunda, görevi yeni fikirler, inovasyon, riskler – ve her şey yolunda giderse kâr – üretmek olan bölüm yöneticileriyle birlikte çalışmak üzere kuruluşunuza uzmanlar yerleştirmeyi deneyin. Ticari risk yönetimi, şirket çapında bir süreçtir. Ancak birçok çalışma, insanların çoğu büyük ölçüde şans ile belirlenen olayları etkileme yeteneklerini abarttığını ortaya koymaktadır.