Economic outlook energy crisis, policy mistakes and uncertainty

Elektrikler gitti! Enerji krizi, politika hataları ve belirsizlik

Ekim 2022

YÖNETİCİ ÖZETİ

  • Rusya'dan doğalgaz arzı durma noktasına gelirken, enflasyonla mücadelenin sertleşmesi ve siyasi belirsizliklerin iç içe geçerek artması önceki olumsuz senaryomuzu gerçeğe dönüştürdü. Daha düşük büyüme, daha yüksek enflasyon ve daha yüksek faiz oranları üçlüsü durumu daha da kötüleştiriyor. Küresel büyümenin son çeyrekte, çeyreklik bazda -%0,1 negatife dönmesini, ardından 2023 yılında +%1,5 ile yavaş bir toparlanma sergilemesini bekliyoruz. Tüketici güveni şimdiden rekor düşük seviyelere geriledi ve iş dünyasında da beklentiler kötüleşmeye devam ediyor. Bu durum, tüketimi ve yatırımı baskılayacaktır.
  • 2023 yılında Euro Bölgesi’nde büyüme, yükselen enerji fiyatları ve olumsuz güven etkileri nedeniyle -%0,8'e gerileyebilir. GSYH'nin ortalama %2,5'ine yakın artan mali destek ve 2023 yılının ortasından itibaren sınırlı parasal gevşeme, resesyonu daha kısa ve sığ hale getirmeye ve toplumsal huzursuzluk risklerini sınırlamaya yardımcı olacaktır. Ancak, reel harcanabilir gelir ve şirket marjları üzerindeki şoku tam olarak telafi etmeyecektir. 
  • ABD'de GSYH büyümesi; temel olarak hızla sıkılaşan parasal ve finansal koşullar ve bunlara bağlı olarak konut piyasasının önemli ölçüde soğuması, bunlara ek olarak olumsuz bir dış konjonktür ve ara seçimlerden sonra mali desteğin azalmasıyla 2023 yılında -%0,7 olarak gerçekleşecek.
  • Enflasyon, enerji fiyatlarının zirveye ulaşmasıyla 2023'ün ilk çeyreğine kadar yüksek kalacak. Gıda ve hizmet enflasyonu da aynı dönemde fiyatlar üzerinde yukarı yönlü baskıyı körükleyecek. Küresel enflasyonun, 2022'deki yaklaşık %8 seviyesinden sonra, 2023 yılında ortalama %5,3 olmasını bekliyoruz. Euro Bölgesi enflasyonu 2022 yılının son çeyreğinde %10 ile zirveyi görecek ve ardından 2023 yılında ortalama %5,6 olacaktır. ABD’de enflasyon çoktan zirveyi görmüş olabilir ama 2023 yılının ilk çeyreğine kadar %4’ün üzerinde seyretmeye devam edecek ve ancak 2023 yılının üçüncü çeyreğinden sonra %2’nin altına gerileyecektir. Bu durumda 2023 yılında ortalama %2,9 olacaktır.  
  • Merkez bankalarının enflasyonla mücadele kararlılığı, ABD'de %4, Euro Bölgesi'nde %2,25 olmak üzere kısa vadeli kamu faiz oranlarının nötr seviyenin üzerine çıkmasına neden olabilir. Hem Fed hem de ECB, diğer durgunluk dönemlerine kıyasla daha şahin kalmaya devam edecek ve ancak 2023 yılının ortasından sonra sınırlı faiz indirimlerine başlayacak. Resesyon endişelerinin, yıl sonuna kadar getiri eğrilerini kalıcı şekilde yataya çevirmesini ve uzun vadeli faiz oranlarının ABD'de %3,25 ve 10 yıllık Alman Bund tahvilleri için %1,6'da kalmasını bekliyoruz. Merkez bankalarının enflasyonla mücadele kararlılığı, ABD'de %4, Euro Bölgesi'nde %2,25 olmak üzere kısa vadeli kamu faiz oranlarının nötr seviyenin üzerine çıkmasına neden olabilir. Hem Fed hem de ECB, diğer durgunluk dönemlerine kıyasla daha şahin kalmaya devam edecek ve ancak 2023 yılının ortasından sonra sınırlı faiz indirimlerine başlayacak. Resesyon endişelerinin, yıl sonuna kadar getiri eğrilerini kalıcı şekilde yataya çevirmesini ve uzun vadeli faiz oranlarının ABD'de %3,25 ve 10 yıllık Alman Bund tahvilleri için %1,6'da kalmasını bekliyoruz.
  • Birkaç gelişmekte olan ülke (GoÜ) ödemeler dengesi krizi riskiyle karşı karşıya: Arjantin, Şili, Kolombiya, Mısır, Macaristan, Kenya, Pakistan, Polonya, Romanya ve Türkiye. GoÜ’lerde mali dengeye yönelik riskler halihazırda tehlikeli seviyelerde olmasına rağmen hâlâ getiriler ve alış-satış farkları için daha fazla artış alanı var. Küresel ekonomi daha derin bir resesyondan kaçınabilecek olsa bile, gelişmekte olan ülkelerdeki koşulların gelecek yılın sonlarına kadar iyileşmesini beklemiyoruz.
  • Görünüm, önemli ölçüde, büyük ekonomilerdeki finansal sıkılaştırmanın etkisine ve mali desteğin etkinliğine bağlı olacak. Piyasalar gelecek yıl toparlanarak tek haneli getiriler sunana kadar hisse değerlemelerinde aşağı yönlü daha fazla risk görüyoruz.
  • Kurumsal risk yeniden arttı ancak daha yüksek mali destek, büyük bir ticari iflas dalgasını ve olumsuzlukların şiddetlenmesini önleyecektir. Bununla birlikte, Euro Bölgesi geneli için iflasların +%40'tan fazla artmasını bekliyoruz. Kurumsal kredi marjları, sınırlı da olsa genişleyecek ancak gelecek yıl bir miktar daralacaktır. Yüksek negatif reel oranlar, yaşam maliyeti krizinin tüketiciler ve firmalar üzerindeki etkisini yumuşatmak için daha yüksek bütçe açığı harcamalarını kolaylaştırıyor. Bununla birlikte, faiz oranlarının yükseleceği dönemler için ülkeleri daha fazla borçlu hâle de getiriyor ki bu gelecek yılın sonunda potansiyel olarak sancılı bir mali düzeltme riskini artırıyor. 
  • Önemli siyasi olaylar daha fazla oynaklık yaratacak ve özellikle artan ABD-Çin çatışması ve Avrupa'nın enerji krizine tepkisi gibi daha fazla jeopolitik gerilim, mevcut ayrışma eğilimlerine ek kuyruk rüzgârı etkisi yapacaktır.