Alacak Vadesi (AV) az bilinen ama aslında işletmelerin nakit akışının yönetimi ve iyileştirilmesi için takip edilmesi önemli olan temel göstergelerden biridir. Alacak vadesinin ne olduğu, nasıl hesaplanacağı ve alacak vadesinin iyileştirilmesi için neler yapılabileceği hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz etkin ve dengeli bir alacak riski yönetimi için önemli olan bu göstergeyi yakından incelediğimiz aşağıdaki yazımıza göz atabilirsiniz.
Alacak Vadesi, bir şirketin kestiği ticari faturalardan doğan alacaklarını tamamen tahsil edinceye kadar geçen ortalama ödeme alma süresidir. Başka bir deyişle alacak vadesi, bir satışa ilişkin ödemeyi tahsil ettiğiniz ortalama gün sayısıdır.
Örneğin, alacak vadenizin 32 olması, satış sonrası müşterilerinizden ödeme tahsil etmeniz ortalama 32 gün sürüyor anlamına gelir.
Müşterilerinize çok sık kredili satış imkânı sunuyorsanız, bu gösterge alacaklarınızı zamanında tahsil edebilme kabiliyetinizin ölçütü sayılabilecek önemli bir indikatördür. İşinizi yürütmek için nakit akışının hayati önemi göz önüne alındığında, ödemesi tamamlanmamış ticari alacakları mümkün olduğunca erken tahsil etmenin yararı açıktır. Satışlarınızı ne kadar hızlı bir şekilde nakde dönüştürebilirseniz, bu nakdi de o kadar hızlı kullanabilir veya yatırıma dönüştürebilirsiniz.
Alacak vadesi aylık, çeyreklik veya yıllık bazda, tüm müşteri veri tabanınız için hesaplayabileceğiniz gibi belirli bir müşteri için de hesaplayabilirsiniz. Böylece, örneğin, ödeme yapmasını en uzun süre beklediğiniz müşterileri belirlemeniz kolaylaşabilir.
Alacak Vadesi Hesaplaması
Alacak vadesini nasıl hesaplanacağını mı merak ediyorsunuz? Belirli bir dönem için alacak vadesi formülü, aşağıdaki gibidir:
AV = (ticari alacaklar / toplam satış) * gün sayısı
Örneğin, ABC Ltd Ocak ayı boyunca 50.000 € değerinde mal satar ve ay sonunda bilançosunun alacak hesabı 35.000 €’dur.
Alacak Vadesi nedir? AV hesaplaması şöyledir: (35.000 / 50.000) * 31 = 22,3 gün. Bu, Ocak ayında ABC Ltd'nin bir satış yapıldıktan sonra ödemeyi tahsil etmesinin ortalama 22 gün sürdüğü anlamına gelir.
Alacak Vadesi formülü yalnızca kredili satışları dikkate alır. Nakit satışlar AV hesaplamasına dahil edilmez ve bu tip satışlar için AV’nin 0’a eşit olduğu düşünülebilir.
ÖV (Ödeme Vadesi) şirketiniz için alacak vadesinin ayna göstergesidir: faturalarınızı ortalama kaç günde ödediğinizi gösterir.
ÖV (Ödeme Vadesi / Borçlarınızı ödeme süreniz) ise AV’nin ayna göstergesi sayılır: Faturalarınızı ödemenizin ortalama kaç gün sürdüğünü gösterir.
ÖV = (ticari borçlar / satılan malların maliyeti) * gün sayısı
Örneğin, Star Fresh şirketi 2019 yılı boyunca SMM (satılan malların maliyeti) için 280.000£’luk harcama yapar ve aynı yıl sonunda bilançosunda ödemesi gereken 30.000£’luk ticari borç bulunur. ÖV değeri: (30.000 / 280.000) * 365 = 39,1 gün olur. Bu, Star Fresh Ltd'nin faturalarını ortalama 39 günde ödediği (tedarikçilerine, bayilerine vb.) anlamına gelir.
Dolayısıyla, AV ve ÖV'yi değerlendirirken, AV’nin müşterilerinizin size ödeme yapması için geçen ortalama gün sayısı olduğunu, ÖV’nin ise tedarikçilerinize ödeme yapmanız için geçen ortalama gün sayısı olduğunu unutmayın.
Alacak vadesi, ticari alacaklarınızı nakde dönüştürme kabiliyetinizi ölçmenizi sağlar. Stok verilerinizle birlikte bu veri işletme sermayenizin ana unsurunu oluşturur.
Alacak vadeniz ne kadar yüksekse, işletme sermayesi gereksiniminiz o kadar çok ve serbest nakdiniz o kadar az olur.
Bu bağlamda, alacak vadesi şirketinizin finansal sağlığının önemli bir göstergesidir.
Artık alacak vadesi nasıl hesaplayacağınızı biliyorsunuz ama bunu nasıl yorumlayacağınızı da bilmeniz gerekir.
Alacak vadesi iyileştirmesi yalnızca iş stratejinizle ilişkili olarak anlamlıdır. Bu ne demektir? Örneğin şirketiniz (belki faaliyet gösterdiğiniz sektörde genel olarak bu tip satışlar yaygın olduğu için) çok sık açık hesap vadeli satış (kredili satış) yapıyor olabilir. Bu durumda böyle bir şirket ya da sektör görece daha yüksek bir alacak vadesine sahip olacaktır.
İşletme sermayesinde olduğu gibi, alacak vadesinin bir dönemden diğerine değişim miktarı, alacak vadesinin mutlak değerinden daha önemlidir.
Örnek 1: A Şirketi kendi iç pazarında çok sık kredili satış yapıyor (genellikle yaklaşık 10 günlük AV’ler ile) ancak şu anda pazarını büyütmek amacıyla yurtdışına açılıyor ve oradaki büyük müşterilerinden birinin faturalarını ödemesi daha uzun sürüyor - yaklaşık bir ay. A şirketinin ortalama AV'si 10 günden 15 güne çıkacak.
Örnek 2: B Şirketinin sadık ve düzenli bir müşteri tabanı bulunuyor ve genellikle bir aylık bir ödeme vadesine izin veriyor. Birkaç aydır, alacak vadesi yaklaşık 30 günde sabitlenmiş.
Bu durumda, daha düşük bir alacak vadesine sahip olsa da dikkatli olması gereken A şirketidir: ödemelerini zamanında alma kabiliyeti ve dolayısıyla serbest nakit pozisyonu kötüleşmiştir. Diğer yandan B şirketi ortalama AV'sinin farkındadır ve bunu öngörmüştür.
Finansal açıdan, alacak vadenizi düşürmek her zaman iyidir. Bununla birlikte, müşterilerinize cazip kredili satış imkânları sunmak ticari açıdan faydalı olabilir. Bu da AV'nizi mekanik olarak yükseltecektir. Mali durumunuzu korumak ve müşterilerinize cazip ödeme koşulları sunmak arasındaki ince noktayı bulma konusunda ipuçları için ödeme koşullarının nasıl müzakere edileceğine ilişkin makalemize göz atın.
İş stratejinizi belirlemek sizin kararınız! Ancak, burada amaç işletmenizin ve şirketinizin durumuna/şartlarına uygun bir alacak vadesi iyileştirme hedefi belirlemektir.
Bu amaca yönelik aşağıdaki kriterleri değerlendirebilirsiniz:
- Müşterilerinizin kredi itibarı: Onları ne kadar iyi tanıyorsunuz? Sizinle veya diğer tedarikçilerle olan ödeme geçmişleri nasıl? Daha fazla bilgi için, web sitemizde bulunan müşterilerinizin kredi itibarını nasıl değerlendireceğinize ilişkin makalemize göz atabilirsiniz.
- İşletme sermayenizde son dönemdeki değişiklikler: son aylarda artış oldu mu? Serbest nakit akışınızın azalmasına dayanabilir misiniz, bu işletmenizi nasıl etkiler? Nakit akışı hakkında daha ayrıntılı bilgi için Nakit akışınızı nasıl korursunuz?
Hedef alacak vadenizi belirledikten sonra, amaç elinizden geldiğince bu rakamdan sapmamaya çalışmak ve özellikle de yeni müşterilerle çalışmaya başladığınızda veya yeni bir pazara açıldığınızda bunu düzenli olarak gözden geçirmek olmalı.
Alacak vadenizi birkaç şekilde iyileştirebilirsiniz:
● Daha iyi ödeme koşulları için pazarlık yapmak: Ödeme sürelerini kısaltın, avans ödeme isteyin, erken alacağınız ödemeler için indirimler sunun.
● Faturalama sürecinizi güçlendirmek: Faturalama süreçlerinizi güçlendirin: AV'yi iyileştirmek, genellikle; faturaların zamanında kesilmesine, gerekli tüm bilgileri içermesine ve hatasız olmasına odaklanmayı gerektirir.
● Alacak hesaplarınızın takibini iyileştirmek: Alacak hesaplarınızı takip ederek müşterilere ödenmemiş faturaları hatırlatmak için alacak hesaplarınızı etkili bir şekilde izlemeye yönelik yatırım yapın ve gerekirse bir borç tahsilat kuruluşu aracılığıyla net bir tahsilat süreci tanımlayın.
Ticari alacak sigortası, alacak vadenizin istikrarını korumak için en etkili çözümlerden biri olmaya devam ediyor. Ticari alacak sigortası ile alacağınızı tahsil edemediğiniz durumlar için sigortalı olursunuz. Böylece, potansiyel bir şüpheli alacağın işletme sermayeniz üzerinde olumsuz bir etki yaratmayacağına dair garantiniz olur. Daha fazla bilgi edinmek için ticari alacak sigortası nakit akışınızı nasıl korur makalemizi okuyun.
Sonuç olarak, önemli olan alacak vadenizi azaltmak değil kontrol altında tutmaktır: Yükselen alacak vadesi, faturalama ve alacak tahsilat sürecinizin artık kontrolünüzden çıktığının ve mali sağlığınızın kötüleştiğinin bir işaretidir. Bu nedenle, bir yandan alacak vadesini sürekli takip ederek onu iyileştirmeye çalışmak diğer yandan da müşterilerle iyi ilişkiler sürdürebilmek önemlidir.
Web sitemizden yaptığınız başvuruya özel,
15 müşterinizin analizini ücretsiz yapalım!
Ticari Alacak Sigortası hakkında detaylı bilgi almak ve başvuru yapmak için formu doldurun.
Üstelik çalıştığınız 15 firmanın kredibilite analizine hemen ulaşın!
Allianz Trade Ticari Alacak Sigortası ile,
