Na de uitslag van de Amerikaanse verkiezingen zullen de betrekkingen tussen de VS en China gespannen blijven en de wereldhandel blijven versnipperen. Wij voorzien dat de EU in toenemende mate gekneld raakt tussen de VS en China. Ook België met zijn kleine, open, exportgerichte economie is kwetsbaar voor de gevolgen van een eventuele handelsoorlog.

Hoewel de wereldhandel nog steeds sterk verweven is met de Amerikaanse economie, heeft China zich ontpopt als een nieuwe supermacht, steunend op zijn cruciale rol in de wereldwijde productie en zijn grote en groeiende binnenlandse markt. Tegen deze achtergrond geven de toenemende spanningen tussen de VS en China een nieuwe vorm aan de wereldwijde toeleveringsketens en maken ze de weg vrij voor nieuwe handelsgrootmachten.

Inhoud artikel

  • De spanningen tussen de Verenigde Staten en China versnipperen de wereldhandel, waardoor de EU in een kwetsbare positie terechtkomt.
  • België, dat sterk afhankelijk is van de export, voelt nu al de impact van handelsoorlogen.
  • De economische afstemming van de EU op de Verenigde Staten brengt hoge kosten met zich mee en maakt haar kwetsbaarder.

Volgens de Europese Commissie zal de Belgische economie de komende jaren sneller groeien dan die van de grote buurlanden. Anderzijds verwachten 2 Belgische grootbanken slechts een groeiprognose van 0,6% in 2025 door de verwachte invoertaks van president-elect D. Trump. In beide gevallen blijft België alvast als kleine, open, exportgerichte economie sterk afhankelijk van zijn exportmogelijkheden.

Johan Geeroms, onze Directeur Risk Underwriting Benelux: “In ons vorig scenario, vóór de Amerikaanse verkiezingen, werd verwacht dat de cumulatieve exportwinsten voor België in 2025-2026 67 miljard USD zouden bedragen. Nu de handelsoorlog waarschijnlijk in de hand wordt gehouden, verwachten we echter dat ze met 2,6 miljard dollar zullen dalen tot 64,4 miljard USD. In een extreem scenario van een volledige handelsoorlog zouden de Belgische exportwinsten over 2025-2026 dalen tot 58,4 miljard USD, 8,6 miljard USD lager dan onze vorige schatting voor de Amerikaanse verkiezingen. Dat zou meteen ook een verlies van banen betekenen en een nog groter begrotingstekort.”

Europa moet opletten dat het niet gesandwicht wordt door de VS en China. “Ons rapport is een duidelijke waarschuwing voor de eurozone. De EU dreigt tussen wal en schip terecht te komen door halfslachtige maatregelen waaronder interne verdeeldheid. Vooral het gebrek aan een eigen strategisch industrieel EU-beleid is funest. Een prangend voorbeeld is het tekort aan batterijproducenten. Van de 10 grootste zijn 6 Chinees en 4 Aziatisch.

Door globaal de lijn van de VS te volgen lijdt de Europese economie meer schade dan de VS zelf. Omdat de EU blijft schipperen hoe om te gaan met China, wordt het meer en meer een speelbal van de VS en China die een verdeel-en-heersstrategie toe te passen. De interne verdeeldheid verzwakt de onderhandelingspositie van de EU en vergroot de economische kwetsbaarheid van individuele lidstaten,” legt Johan Geeroms uit.

world-trade

In zijn tweede termijn als president van de VS zal Donald Trump waarschijnlijk de tarieven op Chinese en andere strategische importen verhogen (tot 25% voor eerstgenoemde en tot 5% voor de rest van de wereld, exclusief Mexico en Canada), waardoor de nominale groei van de wereldhandel in 2026 met -0,6 pp zou dalen, aangezien de meeste maatregelen vanaf de tweede helft van 2025 zouden ingaan. China en de EU zouden het grootste deel van de kosten dragen, met 67 miljard USD aan export in gevaar in 2025-26, vooral in de auto-industrie, transportmiddelen en metalen. Hun vergeldingsmaatregelen zullen waarschijnlijk farmaceutische producten, auto's, metalen, voedingsmiddelen en machines uit de VS treffen.

"In het geval van een volledige handelsoorlog (tarieven van 60% voor China en 10% voor de rest van de wereld, inclusief Mexico en Canada) zou de tol stijgen tot 2,4 procentpunten van de nominale groei van de wereldhandel en zouden China, Mexico en Canada het hardst worden getroffen, met gecumuleerde exportverliezen van in totaal bijna USD 217 miljard in 2025-26. Maar dit scenario lijkt onwaarschijnlijk omdat de VS ook met hoge kosten te maken zouden krijgen," voegt Ana Boata, onze Hoofd economisch onderzoek, toe.

De wereldhandel wordt steeds meer bepaald door de concurrerende geo-economische agenda's van de VS en China. De invoer uit de VS heeft zich van China losgemaakt en China exporteert meer naar zijn eigen geopolitiek nabije partners (Rusland, Singapore, Vietnam, de VAE, Saoedi-Arabië). In deze context is de bilaterale handel tussen geopolitiek dicht bij elkaar gelegen landen in slechts twee jaar tijd met +2pps (620 miljard USD) gestegen tot 60% van de wereldhandel.

"China's op handel en industrie gerichte 'zijde'-doctrine heeft vooral vertrouwd op zachte macht en verbindende invloed, terwijl de Amerikaanse 'godfathering' op vier pijlers rust:

  1. een onwrikbare inzet om de belangrijkste nationale belangen koste wat het kost te beschermen, 
  2. het veiligstellen van loyaliteit binnen het netwerk van historische bondgenoten, 
  3. een actieve economische en militaire houding tegenover rivalen en 
  4. het uitbreiden van de Amerikaanse invloed en controle op nieuwe gebieden zoals ruimtevaart, technologie en AI.

Het maakt niet uit wie de Amerikaanse verkiezingen wint, deze botsing zal blijven", legt Ano Kuhanathan, onze Hoofd Corporate Research, uit.

Hoewel de VS en de EU een gemeenschappelijk standpunt hebben over geopolitieke kwesties, liggen hun economische belangen niet op één lijn. Toch heeft de EU de neiging om het voorbeeld te volgen wanneer de VS-tarieven oplegt aan China. In het verleden opgelegde tarieven op China kostten de VS 17 miljard USD per jaar (4% van de Chinese import), maar ze kostten de EU bijna 38 miljard USD per jaar (6,4% van de Chinese import). Bovendien is de EU zelf niet veilig voor protectionistische maatregelen van de VS en bestaat het risico dat de VS en/of China een verdeel-en-heersstrategie volgen door interne Europese verdeeldheid uit te buiten om bilaterale overeenkomsten te sluiten die hun eigen onderhandelingspositie ten opzichte van het blok zouden verbeteren.

De komende jaren zal de wereldhandel waarschijnlijk onder zijn langetermijngemiddelde groeien. Tegelijkertijd laat onze supply-chain complexity index zien dat de wereldwijde handelsstromen steeds ingewikkelder worden, met complexiteitsniveaus die sinds 2017 zijn verdubbeld en 6x zo hoog zijn als in de pandemische jaren. In deze context identificeren wij 25 economieën die zouden kunnen profiteren van deze nieuwe geo-economische orde, gezien hun relatief hogere concurrentievermogen ten opzichte van China in de context van een verhevigde handelsoorlog vanuit de VS.

"Naast snelgroeiende economieën zoals India heeft deze verschuiving deuren geopend voor landen als Vietnam, Maleisië, Indonesië en de VAE om zich op te werpen als handelsknooppunten van de volgende generatie. We verwachten dat het aandeel van deze economieën in de wereldwijde export de komende vijf jaar met +1,6pp zal groeien tot USD 1 274 miljard. Aangezien deze hubs tegen 2029 goed zullen zijn voor 21,3% van alle wereldwijde export, zullen ze ook USD 120 miljard moeten investeren in haveninfrastructuur alleen al om hun momentum te behouden", zegt Françoise Huang, onze Senior Economist voor Azië-Pacific en Handel.

world-trade

Door te kijken naar de handelsknooppunten van de volgende generatie en de geopolitieke, handels- en grensoverschrijdende investeringsbanden van andere grote economieën met respectievelijk de VS en China, berekenen wij geo-economische afstandsscores ten opzichte van beide landen. Deze scores laten zien dat China's invloedssfeer meer handelsknooppunten van de volgende generatie uit de opkomende wereld omvat, terwijl het grootste deel van het westerse blok dichter bij de VS blijft.

Het is geen verrassing dat het VK het dichtst bij de VS ligt, gevolgd door Ierland en Nederland, met Canada op de 4e plaats en Mexico pas op de 28e plaats. De meeste Afrikaanse en Aziatische landen liggen dichter bij China: gemiddeld 0,5 voor Afrikaanse landen versus 0,7 afstand met de VS en 0,4 voor Aziatische landen versus 0,6 afstand met de VS. Maar na Hong Kong is Canada de tweede economie van China - het land slaagt erin dicht bij beide grootmachten te blijven.

"Australië, Zuid-Korea en Griekenland behoren tot de andere landen die erin geslaagd zijn om dezelfde afstand tot zowel de VS als China te bewaren. Deze landen staan geopolitiek gezien dichter bij de VS, maar onderhouden zeer sterke handels- en investeringsrelaties met China. Deze positie zou wel eens steeds ongemakkelijker kunnen worden en hen kunnen dwingen om een kant te kiezen, mocht de nieuwe geo-economische orde rond de confrontatie tussen de VS en China aanzienlijk verslechteren", legt Françoise Huang uit.

Schrijf je dan nu in voor onze nieuwsbrief Allianz Trade Magazine!
We sturen je dan elke 8 weken de laatste ontwikkelingen op het gebied van de economie, sectoren, faillissementen en tips voor optimaal debiteurenbeheer.

93 results

nov. 22, 2024

EU steeds meer gekneld tussen VS en China

Ontdek hoe de toenemende handelsspanningen tussen de Verenigde Staten en China de wereldeconomie beïnvloeden, met directe gevolgen voor België en de Europese Unie.

nov. 13, 2024

Wereldwijde economische groei door Trump ruim 30% lager!

Wat is de impact van de herverkiezing van Trump op de wereldwijde economische groei? Je leest hier meer over in ons artikel en rapport.

nov. 07, 2024

Economische vooruitzichten 2025

De wereldwijde groei wordt voorspeld op 2,8% tot 2026 met een afnemende inflatie en gevarieerd regionaal herstel, maar stijgende faillissementen en geopolitieke spanningen vormen aanhoudende uitdagingen. Lees hier meer.

93 results