Johan Geeroms - Risk Director
Voor een crisistijd gaan er opmerkelijk weinig bedrijven failliet. Met dank aan de staat. Kijken we naar de spaarpotten van het Europese bedrijfsleven dan zijn die vorig jaar meer dan verdubbeld. Ook particulieren hebben massaal geld opgepot: in Nederland bijna €42 miljard. Ook dat is een verdubbeling vergeleken met 2019, zo meldde De Nederlandsche Bank onlangs. We zitten goed in de slappe was. Dat wekt een bedrieglijk beeld op. Alsof er niks aan de hand is. Maar onder de oppervlakte pruttelt de hete lava.
Om de koe maar meteen bij de horens te pakken: het kan slecht gaan met een bedrijf terwijl er nog genoeg geld op de rekening staat. Uitgaven zijn fors verlaagd. Lagere loonkosten (mede door loonsubsidies/overheidssteun), lagere of geen dividenduitkeringen, investeringen en ook de betaling van rekeningen worden uitgesteld. Ook de belastingbetaling is vooruitgeschoven. Met als gevolg dat de cashpositie van veel bedrijven nu vele malen sterker is dan in economische hoogtij dagen voor corona. Er zijn bedrijven die gigantische verlies lijden maar door de overheidssteun een prima saldo op de bankrekening hebben. Vorig jaar gingen er 16 procent minder bedrijven failliet dan in 2019, zo stelt het Centraal bureau voor de Statistiek. Je zou zeggen, te mooi om waar te zijn. En dat klopt. De klap wordt kunstmatig uitgesteld, maar de scheuren worden steeds zichtbaarder.
Ik noem er een paar: naarmate de coronacrisis langer duurt, zijn banken minder happig om krediet te verlenen. Ze zien dat steeds meer bedrijven in het nauw komen. Denk aan bedrijven waarvan het businessmodel toch al onder druk stond. En natuurlijk zijn er bedrijven waar gewoon minder tot geen cash binnenkomt zoals horeca en retail. Hoe langer dat duurt, hoe afhoudender banken worden.
Nog een scheur: ooit komt er een eind aan de staatssteun en het opschorten van betalingen. Op een breed terrein zijn nota’s onbetaald gebleven. Financiers, belastingdienst, vastgoedverhuurders en leveranciers hebben zich coulant getoond. Maar ergens houdt dat op natuurlijk en zal er geld op tafel moeten komen voor de achterstallige betalingen. Zoals het er nu naar uitziet gaat de belastingdienst vanaf 1 juli de regels weer handhaven en moet er weer gewoon betaald worden. En vanaf 1 oktober moeten bedrijven de opgelopen belastingschuld gaan terugbetalen. Ook voor veel andere schuldeisers is de maat vol.
En misschien wel de belangrijkste scheur: veel bedrijven zijn gestopt met ondernemen. Buffers zijn opgebouwd om zich te verdedigen. Om klappen op te vangen. Niet om te investeren, te innoveren en risico’s aan te gaan. Ze staan stil. En dan kom je als bedrijf vanzelf in de problemen. Dat is een kwestie van tijd.
Zijn er ook lichtpunten? Misschien wel de belangrijkste: de consument. Gaat die na het vaccineren weer naar buiten om geld uit te geven? Winkelen, reizen, uit eten, een nieuwe auto kopen misschien? Of trouwen en feest vieren? Als die enorme berg spaargeld voor een deel loskomt, zal dat veel bedrijven alsnog bij de afgrond wegsleuren.
