Na een paar prima hersteljaren is de groei er een heel eind uit in de sector Transport & Logistiek. Marges staan onder druk door kostenstijging op een breed front waarbij de brandstof- en loonkosten het meest zorgelijk zijn. Tegelijk is de druk om te innoveren groot. Slimme oplossingen zijn nodig om efficiënter en vooral ook duurzamer te werken. De elektrificatie staat voor de deur maar in een tijd dat de marges krimpen zijn dergelijke investeringen voor veel bedrijven een (te) grote opgave. Mogelijk dat de sector in 2024 enig herstel laat zien, maar snel zal het niet gaan in het huidige wankele economische en geopolitieke klimaat waarin ook de hogere rente investeringen dwarszit.
Het probleem van de aanhoudende kostenstijging is dat die steeds moeilijker is door te berekenen aan de klant. Het gevaar dreigt dat bedrijven zich uit de markt prijzen. Die kans stijgt naarmate de vraag uit de markt terugvalt (onder meer door afnemende consumentenbestedingen en bedrijven die hun voorraden afbouwen). Internationale handel krimpt en mede door de kwakkelende economie in Duitsland, het belangrijkste economische EU-land, daalt de vraag vanuit de industrie. Op basis van de zwakkere economische vooruitzichten (vooral in de VS en Europa) verwachten we een daling van nieuwe orders eind 2023 en begin 2024. Vooral weg- en watertransport krijgt hierdoor te maken met krimp. Het personenvervoer in de luchtvaart en het OV onttrekken zich hieraan.
Wat zijn de belangrijkste thema's in de sector transport & logistiek?
1. Kostenexplosie
Voor transportbedrijven zijn loonkosten de belangrijkste kostenpost. Door tekort aan personeel en de inflatie zijn de kosten voor arbeid fors opgelopen. Kunnen andere kosten, zoals brandstof, op termijn weer dalen, bij lonen is dat niet zo, die blijven hoog en worden alleen maar hoger. Gelukkig is de Europese Mobility Package van kracht (regelgeving vanuit Brussel) waardoor de oneerlijke concurrentie met goedkope Oost-Europese chauffeurs aan banden is gelegd.
Naast lonen is ook de brandstofprijs cruciaal voor transporteurs (en dan vooral voor het wegvervoer) Eenvijfde van de kosten wordt bepaald door brandstof. Weliswaar zijn energie- en brandstofprijzen iets genormaliseerd, maar nog altijd blijven ze hoog. Van de dure diesel is de sector niet zomaar af.
2. Personeelskrapte
In veel delen van de wereld kampt de sector met te weinig gekwalificeerd personeel. Niet alleen is er een tekort aan vrachtwagenchauffeurs, maar ook aan magazijnmedewerkers. Dit kan de bedrijfsvoering vertragen en de kosten verhogen. Wellicht dat met technologische innovaties (AI-oplossingen en robotisering) bepaalde taken bij de logistieke afhandeling verder geautomatiseerd kunnen worden. Denk aan administratief- en magazijnwerk. Hierdoor ontstaat ruimte om het beschikbare personeel andere taken te laten verrichten.
Door de opkomende digitalisering is ook behoefte aan andere professionals. Gewenste kennis en vaardigheden veranderen. Omgaan met data en online systemen wordt steeds belangrijker. Dat geldt op alle gebieden: van planning en inkoop, tot kwaliteits- en voorraadbeheer. Ook moeten in toenemende mate robots worden aangestuurd. Zeker in de afhandeling van het logistieke proces wordt de inzet van robotica steeds normaler. Deze robotisering zal verder doorgroeien. De taken van magazijn- en havenmedewerkers veranderen hierdoor. Er is steeds meer behoefte aan gekwalificeerd personeel om de robots optimaal te laten functioneren.
3. Hoge rente
Transport & logistiek is een kapitaalintensieve sector. Dat geldt niet alleen voor de aanschaf van transportmiddelen (vliegtuigen, bussen, vrachtwagens, schepen, etc.) maar ook vanwege hoge onderhoudskosten. De aanhoudend hoge rente weegt daarbij zwaar. Zeker ook met het oog op de noodzakelijke innovaties op het gebied van milieu en duurzaamheid. De schuldenlast van de sector is relatief hoog.
We lichten een aantal subsectoren in het kort toe:
Openbaar vervoer
Het openbaar vervoer zit nagenoeg weer op pre-coronaniveau, al zijn de reispatronen wel veranderd.
Zakelijk wordt er minder gereisd met de trein, terwijl het aantal vrije tijds-reizigers juist is toegenomen.
Koeriersdiensten & E-commerce
De hausse van e-commerce (online aankopen) en pakketvervoer en e-commerce is voorbij. Na een terugval lijkt nu normalisering plaats te vinden in het pakketvervoer, maar wel op een hoger niveau dan vóór corona. Al zien we bij consumenten een toenemend milieubewustzijn waardoor online-aankopen mogelijk worden afgeremd.
Waar moet je op letten als je werkt in deze sector?
- Strengere milieuregels
De druk vanuit de samenleving groeit om de uitstoot van CO2 terug te dringen. Transport & logistiek is verantwoordelijk voor een kwart van de mondiale CO2-uitstoot. Vervoerders kunnen niet om de groene transitie heen. Er zal extra geïnvesteerd moeten worden om tot groene vrachtwagens, schepen en vliegtuigen te komen (elektrificatie). Maar gemakkelijk zal dat niet gaan. De kans dat er bijvoorbeeld in 2030 grotere passagiersvliegtuigen op basis van een accu of waterstof vliegen lijkt klein.
In 2050 wil de EU klimaatneutraal zijn. Volgens plannen van de Europese Commissie moet tegen het eind van het huidige decennium de uitstoot van nieuwe vrachtwagens met 45 procent zijn gezakt. Tegen 2040 moet die op 90 procent uitkomen, waardoor alleen nog elektrische vrachtwagens op de markt kunnen komen. De verwachting is dat in 2025 circa 3 procent van de nieuw verkochte vrachtwagens elektrisch aangedreven zal zijn. Sectorbreed zal men met duurzaamheid aan de slag moeten. Ook door de komst van steeds meer zero-emissiezones. - Rol technologie
Of het nou gaat om het oplossen van het personeelsgebrek of het optimaliseren van de toeleveringsketens, de rol van moderne technologie is cruciaal. Denk aan de toepassing van IoT (Internet of Things), blockchain en geavanceerde analyses om processen te optimaliseren, efficiëntie te verbeteren en kosten te verlagen. Dankzij nieuwe technieken zijn partijen in toeleveringsketens (zoals bijvoorbeeld verladers, vervoerders en expediteurs) in toenemende mate met elkaar verbonden waardoor bedrijven flexibeler en efficiënter met verstoringen in de keten kunnen omgaan. Sneller ingrijpen is daardoor mogelijk. Zeker in sterk concurrerende markten kan dat beslissend voordeel opleveren.
Met nieuwe systemen moet ook tegemoet worden gekomen aan wensen van klanten op het gebied van transparantie en real-time zichtbaarheid van hun zendingen. - Samenwerking en schaalvergroting
Uit kostenoogpunt en om tegemoet te komen aan toenemende wensen en eisen van klanten en overheden wordt binnen de sector steeds vaker samengewerkt. Zowel op het gebied van transport alsook voor de logistieke afhandeling. Denk aan samen transport organiseren en inkopen, gezamenlijk gebruik van distributiecentra, en collectief investeren in digitale systemen en databases.
Naast steeds meer samenwerking zien we ook schaalvergroting doorzetten. Door collega-transportbedrijven elders in de wereld over te nemen, is wereldwijde dienstverlening directer te organiseren. Ook kostenefficiency speelt hierbij natuurlijk mee. - Toenemend aantal faillissementen
Onze analisten verwachten dat het aantal faillissementen wereldwijd in 2023 met 21% toeneemt. Ook in sectoren als de handel en transport & logistiek is een duidelijke stijging zichtbaar is. Door de hoge kosten staan marges onder druk en wordt het steeds lastiger om het hoofd boven water te houden. Daarbij komt dat veel kleine transporteurs in onderaanneming rijden voor grotere spelers. Als het slechter gaat in de sector dan sneuvelen deze kleinsten als eersten.
Als het economisch minder gaat brengen bedrijven elkaar in problemen. De cashflow komt onder druk te staan omdat veel bedrijven langer wachten met het betalen van hun facturen. Hierdoor ontstaat een domino-effect; het ene bedrijf steekt het andere aan. Met als logisch gevolg dat de kans op wanbetaling en faillissementen toeneemt. Ook gezonde bedrijven kunnen hierdoor geraakt worden.
Hoe kan je jouw transportbedrijf beschermen tegen betaalrisico's?
De klap van onbetaalde facturen en plotselinge faillissementen van afnemers is op te vangen door het afsluiten van een kredietverzekering. Wij hebben voor elk type bedrijf een oplossing, of je nu MKB'er bent of Multinational. Oplossingen waarmee wij je kunnen helpen zijn onder andere:
