Pas aan het eind van dit jaar bestaat de kans dat voedselprijzen minder hard stijgen. Tot die tijd blijft de voedselinflatie alarmerend hoog, terwijl veel grondstofprijzen juist afgelopen jaar flink gedaald zijn.
De inflatie van voedingsmiddelen, alcohol en tabak bedroeg in april +13,6%, zo meldde Eurostat recent. Dat percentage is weliswaar iets lager dan in maart (+15,5%), maar in geen enkele andere productcategorie was de prijsstijging zo hoog in de EU.
“Waren de hoge energieprijzen eerder de belangrijkste driver achter de inflatie, dan zijn dat nu de extreem hoge voedselprijzen. We zitten in een transitie van een energieprijscrisis naar een voedselprijscrisis. Het tast de consumptie aan en geopolitiek gezien brengt het arme landen in grote problemen. Vooral Afrikaanse landen kreunen onder de voedselinflatie.” Dat stelt Johan Geeroms, onze Directeur Risk Underwriting Benelux.
We zien dat grondstoffenprijzen al langere tijd afkoelen. De prijs van tarwe en sojabonen is terug op het niveau van 2021. Ook bij andere grondstoffen zien we forse dalingen, al zijn die iets minder sterk. Dat voedselprijzen dan toch zo hard blijven stijgen heeft volgens hem alles te maken met de bedrijfskosten van voedselproducenten en detailhandelaren.
Hoeveel hoger waren de kosten voor de foodsector? Uit ons onderzoek blijkt dat energie (olie) +43% duurder was, uitgaande van 2022 versus 2021, elektriciteit +145%, kosten verpakkingen +24% (papier), +18% voor glas, +23% voor metaal, en +16% voor plastic. Arbeid (in detailhandel) +5%.
Volgens het onderzoek kwamen deze hogere kosten voor een belangrijk deel op het bord terecht van de food-retailers. Zij hebben de meeste (maar niet alle) kosten doorgerekend aan klanten. Alleen al in 2022 verhoogden voedselproducenten hun prijzen met +17% (j/j), terwijl foodretailers hun prijzen ‘slechts’ met +12% verhoogden. Financiële gegevens van beursgenoteerde foodretailers bevestigen dat de kosten sneller stegen dan de omzet. Waarbij de brutomarges in 2022 slonken en daalden tot onder pre-pandemie niveaus.
Als we nog verder inzoomen, zien we dat de totale kostenindex voor de Europese voedingssector in het tweede kwartaal van 2022 steeg met +6,7% terwijl de omzet maar met een magere +0,8% groeide. Sindsdien zien we dat de omzetgroei sneller stijgt dan de kostenindex. Om dat te verklaren kom je bij de prijsstelling terecht. Dat suggereert dat voedingsbedrijven bezig zijn om verloren marges goed te maken en ‘inhaalwinst’ proberen te maken door de prijzen relatief hoog te houden. Johan Geeroms waarschuwt voor ‘graaiflatie’ waarbij grote bedrijven profiteren van de inflatie door hun prijzen te verhogen om zo hogere winstmarges te halen.
Volgens het onderzoek is sinds medio 2022 ongeveer 10% van de prijsverhoging niet terug te voeren op hogere kosten (energie- en productiekosten).
