Ondanks groei bestedingen toch meer retailers in problemen

Ondanks relatief hoge inflatie en het zeer lage consumentenvertrouwen blijven consumenten meer geld uitgeven dan eerder gedacht. Vooral aan duurdere non-foodartikelen. Deze bestedingen zijn niet voldoende om de retail stevig overeind te houden. We onderzochten de stand van zaken in de Europese retailsector en waarschuwt voor een golf aan faillissementen.

Johan Geeroms, Director Risk Underwriting over de bestedingen van huishoudens: “Het is een paradoxaal beeld. Er wordt volop gespaard en er gaat duidelijk minder geld naar dagelijkse behoeften als voedsel, elektriciteit en benzine. Maar tegelijkertijd zien we groei in de uitgaven aan auto's, apparaten, meubels en ook kleding en speelgoed. De groei is niet groot (het zijn eencijferige percentages), maar je zou verwachten dat de inflatie en de vrees voor economische terugval ook de uitgaven voor dit soort productgroepen een flinke dreun zou geven. Dat is niet gebeurd.”

Volgens het CBS steeg de omzet van de retail in Nederland in mei met 4,6 procent. Kijken we naar het volume (de hoeveelheid goederen die is verkocht) dan is er sprake van een daling van 7,5% vergeleken met een jaar eerder. Geeroms: “Hier zie je de bezuiniging terug. Dit geldt vooral voor de primaire levensbehoeften. In die hoek waren prijsstijgingen extreem. Vooral bij de lagere inkomens is de inflatie hard aangekomen.”

Opmerkelijk genoeg blijkt uit het Europese onderzoek dat in landen als Duitsland en Frankrijk de groei van het gezinsinkomen sneller steeg dan de inflatie (met 1,7 procentpunt in Duitsland en 2,9 procentpunt in Frankrijk tussen eind 2019 en eind 2022). Geeroms: “Dit verklaart waarom de bestedingen van huishoudens groeiden. Vooral aan niet-primaire producten is dit geld uitgegeven.”

De groei van bestedingen heeft de zorgen in de retailsector niet weg kunnen nemen. “Integendeel. We voorzien een zeer moeilijke periode. Het is voor de sector een grote meevaller dat de bestedingen van huishoudens veerkrachtig blijken. Anders zou het plaatje er echt diep somber uitzien. De retail heeft genoeg andere zorgen. Kijk naar het tekort aan personeel, de stijgende lonen, de hogere energiekosten. Voor veel producten zijn die hogere kosten niet zomaar door te rekenen naar hogere prijzen. Dit kan zomaar omzet en marktaandeel kosten.”

In lijn met het CBS constateren we dat er op een breed front omzetstijging valt te noteren. Geeroms: “Dat komt puur door de prijsverhogingen. Kijk je naar het volume dan zie je een daling. Met veel retailers gaat het slecht, ook al zien ze hun omzet stijgen. Velen kampen met een hoge voorraad die mogelijk tegen dumpprijzen de markt op moet. Per saldo gaan ze er op achteruit.” Geeroms wijst ook op andere knelpunten. “De aanvoer van producten is sinds corona een heet hangijzer. Veel retailers zoeken oplossingen dichter bij huis. Maar ook dat heeft direct prijs- en margegevolgen. Als jouw concurrent goedkoop in Azië blijft inkopen dan leg je het af.”

Door de stijgende kosten hebben Europese retailers steeds meer moeite om het hoofd boven water te houden. “Voorlopig blijft de groei laag. Pas in de tweede helft van 2024 verwachten we dat bestedingen substantieel zullen aantrekken. Financieel komen bedrijven in de knel. Ze hebben het geld niet voor noodzakelijke investeringen. Denk aan digitalisering. Online- moet je zichtbaar zijn. Daar begint de zoektocht van de consument. Digitalisering is van levensbelang. Er zijn in Europa nog zoveel winkels die daar nog helemaal niet aan toe komen.”