Inkomen Europese boeren daalt 

Terwijl de lonen in nagenoeg alles sectoren fors stegen, daalde het gemiddelde inkomen van de Europese boer. Tussen 2022 en 2023 schommelt de daling tussen -12% en -22%. Ook profiteerden boeren niet van de voedselinflatie, in tegenstelling tot detailhandel en voedingsindustrie.

Onze experts becijferden dat sinds het vierde kwartaal van 2021 zowel de producentenprijzen alsook de detailhandelsprijzen van levensmiddelen veel sterker stegen dan de prijs van agrarische producten. Johan Geeroms, onze Directeur Risk Underwriting Benelux, wijst op het zwakke prijszettingsvermogen binnen de agrarische sector. “Het ontbreekt boeren aan voldoende onderhandelingsmacht. Tegelijkertijd worden ze wel geconfronteerd met toenemende regulering en hogere kosten voor energie, meststoffen, transport, biodiversiteit, waterkwaliteit, klimaat en landarbeiders.”

Johan Geeroms schetst waarom boeren steeds meer in de knel komen: “De sector is heel kapitaalintensief geworden. Boeren zoeken schaalvergroting vanwege de lage en volatiele prijzen. Dat vraagt enorme investeringen. Want o.m. landbouwgrond is door speculatieve aankopen erg duur geworden, en die is in tegenstelling tot natuurbestemmingen totaal niet beschermd. Dat is voor een boer ingrijpend want het raakt zijn hele leven en dat van zijn potentiële opvolgers of volgende generaties. Tegelijkertijd heeft die boer te maken met politici die werken van verkiezing tot verkiezing. Door de volatiliteit van de wetgeving, de rechtsonzekerheid en de beperkte vergunningstijd komt het verdien- en toekomstmodel van boeren in de knel. Het maakt de terugverdientijd van hun investeringen onzeker en die situatie is enorm stresserend voor hun ondernemersgeest.”

Volgens Johan Geeroms moet de Europese landbouwsector het onmogelijke verzoenen: “Enerzijds vergroenen en anderzijds open staan voor een globaliserende wereld die niet overal gebonden is aan dezelfde strenge regels rond milieu.” Ook de toenemende administratieve rompslomp, op gevaar van subsidieverlies, is volgens Johan Geeroms funest.

De gevolgen zijn groot. De landbouwproductiviteit (output per boer) is de afgelopen vijf jaar in veel Europese landen snel gedaald. Zoals in grote landen als Frankrijk en Spanje.

Volgens Johan Geeroms zal Europa in actie moeten komen. “We zullen regels moeten stroomlijnen en vereenvoudigen. Dat moet Europa niet op eigen houtje doen, maar in nauw overleg met stakeholders en landbouworganisaties om te zien waar compromissen mogelijk zijn. De EU moet er zich ook bewust van zijn dat ze minder streng is voor geïmporteerde producten dan voor de eigen landbouwers. Ook zal er toezicht moeten komen op de detailhandel en voedingsindustrie om ervoor te zorgen dat boeren eerlijk worden betaald.”

Johan Geeroms stelt vast dat Europa steeds meer bereidheid toont om daadwerkelijk maatregelen te nemen. Zo wijst hij op de Europese Commissie die gisteren haar voorstel introk om het gebruik van chemische gewasbeschermingsmiddelen tegen 2030 te halveren.