2022 wordt een recordjaar voor containerrederijen. En ook de vooruitzichten voor 2023 zijn goed. Wie denkt dat dit succes leidt tot een forse capaciteitsvergroting in het containervervoer komt bedrogen uit. Onze researchafdeling voorziet een blijvende krappe markt met bijhorende toeleveringsproblemen.
Hoewel de vrachttarieven dit jaar een gestage daling laten zien, liggen ze nog altijd ver boven het niveau van vóór corona. In 2022 per container (40ft) gemiddeld: $6.400. In 2023 naar verwachting: $4.550. Het hoogste tarief moest worden betaald in september 2021: maar liefst $10.377. En dan te bedenken dat het tarief vóór corona $1.450 was. Belangrijkste redenen voor deze aanhoudend hoge tarieven: hogere prijzen voor brandstof, containers en schepen, vertraagde levering van nieuwe schepen en voortdurende opstopping bij de afhandeling in de haven door tekorten aan vrachtwagenchauffeurs.
Tekort aan containers
Containerrederijen profiteerden maximaal van het herstel na het uitbreken van de coronacrisis. De productie in China lag op een hoog niveau en de vraag vanuit de VS en Europa was sterk. Hierdoor ontstonden tekorten aan containers, waardoor de prijzen voor het vrachtvervoer omhoogschoten.
Daarna raakte het containertransport door verschillende oorzaken ontregeld. Denk aan coronabesmettingen in Chinese havens, achterstanden in Amerikaanse havens, en een gebrek aan vrachtwagenchauffeurs in Groot-Brittannië om de containers weg te werken. Met als gevolg dat misschien een kwart van de schepen volgens dienstregeling aanmeerde en weer vertrok. Dit percentage is nu wel iets verbeterd maar nog steeds geen 50%. Door alle vertragingen is een groot deel van de capaciteit op de containermarkt niet beschikbaar.
Milieunormen
Doordat de rederijen veel geld verdienen lukt het om aan de nieuwe ESG-normen te voldoen. Investeringen stegen vorig jaar met +61%. Ondanks deze hogere kapitaaluitgaven zal de scheepvaartcapaciteit minder toenemen dan verwacht. Dat komt omdat de prijs van nieuwe schepen verdubbelde vorig jaar. En ook vanwege de vertraagde aflevering van nieuwe schepen. Deze nieuwe schepen zorgen vervolgens niet voor de verwachte uitbreiding van de vloot omdat een deel van de oude schepen uit de vaart moet worden genomen omdat ze niet meer voldoen aan de hedendaagse normen.
Volgens onze onderzoekers groeide de omzet van de grootste containerrederijen in 2021 met gemiddeld +70% op jaarbasis. De gemiddelde nettowinst kwam per bedrijf uit op 3,5 miljard dollar, bijzonder hoog voor een sector die amper break-even draaide in de jaren daarvoor. Volume speelt daarbij een rol, maar veel groter is de invloed van de gestegen vrachttarieven.
Geen hoera-stemming
Ook voor 2022 en 2023 worden nog recordwinsten verwacht. Door de aanhoudende druk binnen de toeleveringsketen blijven de vrachttarieven hoog, al is er sinds april van dit jaar sprake van een gestage daling. Maar zeker tot aan eind 2023 zullen vrachttarieven nog ver boven het pré-corona niveau blijven.
Toch is er geen hoera-stemming in de sector. Aan alle kanten is er sprake van opstopping. Schepen die nauwelijks volgens de dienstregeling kunnen varen en de vernieuwing van vloten die moeizaam verloopt. Nieuwe schepen die met grote vertraging worden afgeleverd terwijl oude schepen uit de vaart genomen moeten worden. Daarnaast spelen ook andere problemen zoals klimaatverandering. Droge periodes beïnvloeden de waterstand in waterwegen waardoor extra vertraging optreedt.
Verder zijn er de geopolitieke en sociale spanningen. De sterk oplopende inflatie zorgt voor onrust en stakingen omdat personeel hogere lonen eist. De hoge vrachttarieven versterken de inflatie en ondermijnen hierdoor indirect de eigen markt. Koopgedrag zal veranderen, waardoor ook goederenstromen worden aangetast. Dat maakt de toekomst van containerrederijen uiterst onzeker.
