De maatregelen en plannen van de EU-landen om de pijn van de hoge energieprijzen te verzachten, vertonen een belangrijk mankement: ze missen de prikkel om energie te besparen. Onze onderzoekers pleiten voor de introductie van een vaste lage prijs voor de basisbehoefte aan energie. Voor de rest van het energieverbruik moet de gangbare marktprijs worden betaald.
De energiearmoede in Europa en ook daarbuiten rukt op. Steeds meer huishoudens krijgen moeite met het betalen van hun energierekening. In Duitsland bijvoorbeeld kampt volgens Allianz Trade eind dit jaar bijna 10% van de huishoudens met achterstallige energienota’s. Alom nemen overheden maatregelen. Die zijn vooral gericht op het drukken van de energieprijs (bijvoorbeeld btw-verlaging) en belastingverlaging. In Nederland trok het kabinet eerder al bijna 7 miljard euro uit. Die lijn trekt het kabinet door in 2023.
“Ga werken met dubbele prijs"
Johan Geeroms, Director Risk Underwriting Benelux: “De tegenmaatregelen zoals we die nu zien, hebben een groot nadeel: ze zetten mensen onvoldoende aan om energie te besparen. Je zou ze juist nú moeten belonen voor zuinig verbruik. Daarom adviseren wij om te werken met een dubbele prijs. Stel per huishouden het basisverbruik vast en laat ze daarvoor een gereguleerde lage prijs betalen. Alle verdere energiebehoeften moeten gewoon tegen de marktprijs worden gekocht.” Het idee van ‘dual pricing’ wordt ook bepleit door de Franse econoom Jean Pisani-Ferry die ook het IMF en de Europese Commissie adviseert.
Introduceer ook een energie-uitkering
Daarnaast moet volgens Geeroms de huidige energiecrisis gebruikt worden de energietransitie te versnellen. “Het gevaar bestaat dat de vergroeningsslag afzwakt door de huidige energiezorgen. Om het klimaatbeleid te verankeren in de samenleving pleiten wij voor de komst van een nieuwe uitkering: energiegeld. Zie het als een soort spaarpot die door de overheid wordt gesubsidieerd. Geld dat huishoudens besparen op hun energieverbruik komt op een energiebesparingsrekening en de overheid vult dat aan (afhankelijk van de inkomenssituatie). Op deze manier worden twee vliegen in één klap geslagen: energiezuinig gedrag wordt gestimuleerd en huishoudens met lage inkomens bouwen financiële reserves op.”
“De eenvoudigste benadering voor zo’n energiebesparingsregeling zou zijn om uit te gaan van het energieverbruik van voorgaande jaren. Haal daar 25% van af en baseer daar de beloning op. Hoe dichter het energieverbruik bij die 75%-norm blijft, hoe hoger de beloning,” aldus Johan Geeroms.
